Pierwsza z trzech powieści historycznych napisanych przez Henryka Sienkiewicza w latach 1884-1888. Akcja powieści rozgrywa się w latach 1648-1651 w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie....
Rok 1655, w granice Rzeczpospolitej wkracza olbrzymia armia szwedzka. Polacy zapamiętają ten najazd jako "potop szwedzki”. Mnożą się zdrady - ulega szlachta pospolitego ruszenia pod Ujściem, Janusz...